Dielddanuori suohkana bealis oassálaste giellakonsuleanta Elna Sara, várresátnejođiheaddji Odd-Are Hansen ja kultuvra ja álbmovarrisvuođa ossodatjođiheaddji Janne Johansen.
Vuosttaš logaldalli lei jurista ja juoigi Ande Somby, gii humai geainnu seanadeapmái. Traumat sáhttet mannat buolvvaid mielde. Seanadeapmi lea dat čábbámus maid sáhttá addit nubbái. Lea dehálaš dohkkehit guhtet guoibmámet dovdduid ja vásáhusaid. Makkár iešgova mis oažžut Duohtavuođa- ja seanadanlávdegotti raportta bokte ja ovddasvástádusa maid raporta bidjá midjiide. Sáhttet leat psykologalaš váikkuhusat, traumat, sagastallamat nohket gaskal buolvvaid ja ollu eará. Mis lea buohkain ovddasvástádus viidáset seanadeapmái ja mo mii sáhttit veahkehit buorrin álbmogii.
Duohtavuođa- ja seanadanlávdegotti lahttu Ketil Zachariassen logai lei dehálaš dohkkehit dáruiduhttinpolitihka váikkuhusaid. Raporta čilge 766 persovnnalaš vásáhusaid ja dan ádjánedje 37 diimmu lohkat jitnosit olles raportta.
Šaddá dehálaš ovdánáhttit doaibmabijuid maŋŋil raportta, ja dán barggus lea dehálaš bargat ovttas suohkaniiguin. Kultuvra lea dehálaš gillii ja identitehttii. Dát bođii bures ovdan dáiddalaš ovdanbuktimis kvenateáhtera bokte. SANKS (sámi nationála gelbbolašvuođabálvalus) sáhttá leat dehálaš doarjja hehttet psyhkalaš váttuid ja eahpesearvevuođa.
Ann Ragnhild Broderstad SAMINOR dutkanprošeavttas, muitalii ovddit dutkamušain ja SAMINOR 3 prošeavtta birra, mii dál čađahuvvo.
Lei miellagiddevaš konferánsa mii addá buori dieđuid sihke Duohtavuođa- ja seanadanraportta bargguid birra ja mo viidáset bargat rapportain. Eanet dieđut konferánssa birra gávnnat Romssa ja Finnmárkku fylkasuohkana ruovttusiiddus.
